کپچا چیست

معمولاً در فرم های اینترنتی تصاویری را می بینیم که داخل آن اعداد و حروف به صورت نامرتب دیده می شود که نوعی تست است. نام این تست‌ها CAPTCHA است که هدف از طراحی آن، این است که مشخص شود کاربر در حقیقت انسان است یا رایانه ...

حروف چپ اندر قیچی

 معمولاً در فرم های اینترنتی تصاویری را می بینیم که داخل آن اعداد و حروف به صورت نامرتب دیده می شود که نوعی تست است. نام این تست‌ها CAPTCHA است که هدف از طراحی آن، این است که مشخص شود کاربر در حقیقت انسان است یا رایانه (Completely AutomatedPublic Turing test to tell Computers and Humans Apart). احتمالاً این نوع از تست‌ها را در بسیاری از سایت‌ها مشاهده کرده‌اید. متداول‌ترین مدل این تست‌ها شامل تعدادی حروف به‌هم ریخته و درهم می‌شود. به همین منظور لازم است شما حروف صحیح شکل مقابل‌تان را تشخیص دهید و در قسمت مربوط به آن تایپ کنید. چنانچه حروف وارد شده دقیقاً مشابه همان حروف بود، شما به آسانی از عهده انجام این تست برآمده‌اید.

لیل اصلی انجام این تست برای تشخیص کاربر از رایانه چیست؟ برخی کاربران قصد دارند نقطه ضعف سایت‌های اینترنتی را از این راه پیدا کنند. هرچند تعداد این کاربران، بسیار اندک است، ولی هک کردن این سایت‌ها می‌تواند نتایج زیانباری برای دیگر کاربران در برداشته باشد. برای مثال سایتی که به صورت رایگان ایمیل ارائه می‌کند، امکان دارد توسط یک سیستم خودکار میلیون‌ها درخواست برای باز کردن ایمیل دریافت کند و در ضمن همین برنامه خودکار رایانه‌ای ممکن است قسمتی از یک بخش بزرگ‌تر برای ارسال هرزنامه و spam به کاربران اینترنتی را تشکیل دهد. به همین منظور تست CAPTCHA برای این کاربرد دارد که تشخیص دهد چه رایانه‌ای حقیقتاً کاربر یا صرفاً برنامه خودکار رایانه‌ای است.

اولین بار تست CAPTCHA توسط شخصی به نام آلن ترنینگ ـ که برخی او را پدر رایانه‌های جدید می‌دانند ـ ارائه شد. هدف ترنینگ از این تست، فهمیدن این نکته بود که آیا گجت‌ها مانند انسان فکر می‌کنند یا نه! مدل اولیه این تست در گذشته شامل انجام بازی از نوع بازی‌های تقلیدی بود که در آن، بازپرس یک سری سوالات از شرکت‌کنندگان مطرح می‌کند. یکی از شرکت‌کنندگان، رایانه معمولی و دیگری انسان است، بازپرس امکان مشاهده هیچ یک از طرفین را ندارد، به همین دلیل هم نمی‌تواند تشخیص دهد کدام‌یک از آنها کاربر معمولی و کدام‌یک ماشین هستند.

مطمئنا هدف از طراحی تست‌های CAPTCHA این بوده که کاربران براحتی از عهده انجام آن برآیند و رایانه به‌تنهایی نتواند این تست را تکمیل کند. در ضمن یکی دیگر از مهم‌ترین کارهایی که این تست انجام می‌دهد، ارائه مدل‌هایی مختلف از این تست‌ها به کاربران است؛ چرا که چنانچه تمام این مدل از تست‌ها دارای شکل مشابهی باشد، چندان طول نخواهد کشید که spammer بتواند برنامه‌ای را برای جواب به این تست‌ها طراحی کند و به آسانی از سد این تست‌ها بگذرد.

این نکته را هم باید اضافه کنیم که بیشتر CAPTCHA‌ها شامل تست‌های دیداری است، چرا که رایانه نمی‌تواند از عهده پیچیدگی‌های مربوط به تست‌های مشاهده‌ای برآید.

یکی از انواع جایگزین CAPTCHA‌های تصویری، مدل صوتی آن است. این مدل ، شامل صدای یک‌سری از حروف یا اعداد است. البته این حروف یا اعداد خیلی ساده بیان می‌شود و شما تنها نیاز دارید آنها را کپی کنید. البته مشکل اینجاست که ممکن است برنامه علاوه بر پخش خود صداها یک‌سری از صداهای پشت صحنه را هم برای شما ایجاد کند. هدف از این کار، ممانعت از تکمیل این تست‌ها توسط برنامه‌های خودکار مانند اپلیکیشن‌های تشخیص صدای رایانه است.

نوع دیگری از CAPTCHA‌ها به این شکل کار می‌کند که از خواننده می‌خواهد متن کوتاهی را ترجمه کند. در این مدل، هدف درک این مطلب است که کاربر چه مقدار از این متن را دریافت کرده است. البته این را هم باید اضافه کنیم که برنامه‌های رایانه‌ای می‌تواند به آسانی کلمات مهم یک متن را تشخیص دهد، ولی چندان مهارتی در زمینه فهم دقیق معنای آن کلمات ندارد.